Maandelijks archief 26 november 2017

Zo stuitte ik op de naam van de kunstenaar graaf Jacques de Lalaing, de zoon van een Belgische diplomaat en een Engelse aristocrate. Na een tweejarige marineopleiding op het schoolschip ‘Brittania’ vestigde hij zich in 1875 in België. Hij liet zich inschrijven aan de academie van Brussel waar hij genoot van de opleiding ‘schilderen en tekenen’. Hij kreeg les van de Belgische schilder van historie-, genre- en portretstukken Louis Gallait en de Belgisch oriëntalistisch schilder en pedagoog Jan Frans Portaels. Tijdens zijn vorming werkte de Lalaing in de ateliers van de Belgische realistische kunstenaar Edouard Agneessens en Alfred Cluysenaar die wij allemaal kennen als schilder, tekenaar en aquarellist van portretten en historietaferelen. De eerste werken van de Lalaing waren vooral portretten van familieleden en notabelen, landschappen, mythologische taferelen, historische taferelen, allegorieën en intieme genretaferelen.

Met een penseel in zijn hand

In 1882 begon de Lalaing met het exposeren van teken- en schilderwerk bij L’Essor, een vereniging van beeldende kunstenaars in Brussel die actief was tijdens de jaren 1876 tot 1891. Zijn voorliefde ging uit naar historische taferelen die hij ook verwerkte in allerlei muurdecoraties zoals de allegorische schilderingen voor de trapzaal van het stadhuis te Brussel die hij in het jaar 1893 heeft verwezenlijkt. Kijk maar naar de bovenstaande linkerfoto. In het jaar 1882 werd hij bekroond met een gouden medaille voor 2 schilderijen die elk een historisch onderwerp voorstellen. In het nabijgelegen Saint Gilles voerde hij voor de trap van het stadhuis twee panelen uit die Handel en Nijverheid verbeelden. 

               

Beeldhouwer in hart en nieren

Daarnaast was de Lalaing een fervent beeldhouwer. Onder aanmoediging van de gekende beeldhouwers Jef Lambeaux en Thomas Vinçotte begon de Lalaing met deze kunst in 1884. Vooral bij Vinçotte leerde hij het vak beeldhouwen. Voor het al genoemde stadhuis van Saint Gilles maakte hij twee beelden die Onderwijs en Rechtvaardigheid symboliseren. De eerste steen is gekapt. De Lalaing ontwierp heel veelzijdige onderwerpen: fonteinen, monumenten, een allegorische groep van drie bronzen beelden, voorstellend de georganiseerde samenleving, voor het Ambiorixplein in Brussel terwijl het ruiterstandbeeld van Koning Leopold I in Oostende ook van zijn hand is. Kijk maar naar de bovenstaande rechtse foto. Daarnaast hield de Lalaing zich ook bezig met realistische portretbustes van bekende personen die hij uitvoerde in marmer en brons.

Als animalier zocht hij nieuwe inspiratie op. Samen met zijn tijdgenoten Josué Dupon en Jozef Geens specialiseerden zij zich in het beeldhouwen van dieren om deze een zo realistisch mogelijk beeld ervan te geven. Paarden en roofdieren waren hun favoriete onderwerpen. In de volgende jaren werkte De Lalaing aan een project voor een verlichtingsmast om aan de voet met twee vechtende tijgers te decoreren geïnspireerd op een levensechte tijger die hij had aangekocht.

In 1910 werd het tweede beeldhouwwerk door de Lalaing gekapt: ‘Tijgers die een prooi betwisten’ die door de Brusselse bronsgieterij Fonderie Nationale des Bronzes in brons werd gegoten. Naast zijn levensechte tijger haalde de Lalaing zijn inspiratie uit het exotisme. Het is expressief en kleurrijk werk waarin hij zijn emoties weergeeft over het leed. De manier hoe de antilope als prooi wordt verbeeld, spreekt boekdelen. Let ook op de details van de twee tijgers: het gezicht met de ogen en oren op de eerste plaats en het daarbij horende lichaam worden heel realistisch weergegeven terwijl een van de poten van het slachtoffer heel goed vast zit in de monden van beide strijdende dieren. Leven en dood nabij.

In het zelfde jaar 1910 kocht de stad Gent deze bronzen groep voor het Museum voor Schone Kunsten. Vier jaar later werd dit kunstwerk te Edinburgh tentoongesteld en het was slechts op 13 augustus 1919 dat het te Gent in het al genoemde museum terugkwam. Deze laatste gebeurtenis heeft de kunstenaar zelf niet meegemaakt doordat hij overleed op 10 oktober 1917 in zijn woonplaats Brussel. Op 11 april 1950 keurde het College van Burgemeester en Wethouders van de stad Gent de plaatsing goed in het Citadelpark. Wij moeten echter wachten tot het volgende jaar 1951 wanneer het beeldhouwwerk werd geplaatst op een witte steenachtige ondergrond, zijn huidige plaats in de al genoemde oase van rust. Het Citadelpark heeft nog meer te bieden en is een waar openluchtmuseum van allerlei beeld en geluid. Een absolute aanrader voor jong en oud maar het is aan jou om deze groene kamer te verkennen, ontdekken en analyseren. Hiermee eindig ik ook dit blogje. Geniet nog even mee met onderstaande diavoorstelling met enkele foto’s van het beeld ‘Tijgers die een prooi betwisten’ en zijn omgeving.

Foto 1: mei 2015
Foto 2-3: postkaart ( privé-verzameling )
Foto 4: The International studio. – New York : New York Offices of the International Studio. – vol. 55 (1915). – p. 268
Foto 5: The International studio. – New York : New York Offices of the International Studio. – vol. 63 (1917-1918). – p. 164
Foto 6-7: mei 2015

© Alle rechten voorbehouden, Catherine Boone, 2016

The Citadel Park in the Belgian city of Ghent is an ideal place to relax. Far away from crowds and yet so close to the city. This green oasis houses a large collection of trees and plants of which some of them are special and unique specimens. Atmospheric and hospitable to get to know each one of them from close by and listen to their stories. By bike or on foot, you often have beautiful vistas and surprising encounters. In previous posts I already introduced you to the disappeared citadel, the sculptures ’the Moorish’ Sakala by Louis Mast and ‘de Boetelingen’, chained for life by Jules Lagae, or the mysterious caves that my girlfriend Tine de Jong put in her blog being discussed.

The park is also known for its large pond which was unfortunately reduced by water loss to a dry and arid area with sparse ponds spread. No more fish and water plants to be detected. The ducks and the geese feel anxious, paralyzed, hardened, incredulous, sad and actually desperate. Even the other birds do not like it. That is disastrous for nature (!). How beautiful the pond was at other times, just look at the pictures below.

The first thing that strikes me is the rock island where various human figures each adopt a different attitude. On the left side we recognize a naked woman who reminds me of a Venus while a man sitting against a rock on the right is more like the god Neptune. She is busy making her hair style. Originally Lalaing offered the image under the title ‘Venus as a symbol of Beauty in its classic size’. The image was given a new name: ‘Leie and Schelde’. She as Leie, he as Schelde. Perhaps thanks to this post factum substantive relationship with Ghent, this statue of this Brussels sculptor was given a prominent place at the World Exhibition of 1913. Two people as a symbol. To put the allegorical show extra in the bronze, we also see two children in the vicinity of Leie and Schelde. Does this refer to the tributaries the Dender and the Durme? It is also possible that the children do not represent the tributaries but rather the other watercourses that the city of Ghent has: de Lieve and de Rietgracht. Each of them has a special quality: while one child is resting, the other child looks up to the Leie. The swirling leaves illustrate the rich nature.

After the armistice in 1918, the city got the picture back in various pieces and pieces. On September 7, 1919, they were all deposited for safekeeping at the Museum of Fine Arts so that it can be restored later. Eventually, the sculptor Leon Sarteel provided the casting in bronze of the artwork. He would have collaborated with the Ghent assistant sculptor Gustaaf Vander Meersche for this monument, but I’m not sure. In 1927 the new work got its place back to the Citadel Park but now in the middle of the large pond. A place that can be visited until today. Our artist Jacques de Lalaing was also not forgotten. He is immortalized in a street name, in particular a drive that we find at the large pond of the Citadel Park. This is also the end of our walk. Enjoy the slideshow below with some photos of the image ‘Leie and Schelde’ and its surroundings.

© All rights reserved, Catherine Boone, 2015